Pierwszy socjaldemokratyczny Trójkąt Weimarski w Warszawie: wspólne działania pomimo różnic

W dniach 21 i 22 września w Warszawie spotkali się socjaldemokratyczni politycy i eksperci z Polski, Niemiec i Francji, aby po raz pierwszy w ramach Trójkąta Weimarskiego wymienić się poglądami na temat aktualnych wyzwań w polityce wewnętrznej, zagranicznej i gospodarczej. Format ten nawiązuje do historycznego Trójkąta Weimarskiego (Niemcy–Francja–Polska, założonego w 1991 r.), który służy jako inspiracja dla współpracy transgranicznej. W odróżnieniu od oficjalnego formatu, inicjatywa FES jest jednak platformą wspieraną przez społeczeństwo obywatelskie, która kierowana jest do progresywnych przedstawicieli władz i promuje współpracę.

Forum dialogu zostało zorganizowane z inicjatywy biur FES w Paryżu i Warszawie. Wywołało ono duże zainteresowanie wzajemną oceną sytuacji. Tematami debaty były demokracja, praworządność, bezpieczeństwo i obrona europejska, wsparcie dla Ukrainy oraz sprawiedliwa społecznie polityka energetyczna i przemysłowa. Celem jest lepsze zrozumienie przez uczestników poszczególnych stanowisk i wspólne wypracowanie odpowiedzi, aby w większym stopniu włączyć progresywną perspektywę do debaty publicznej i polityki na szczeblu krajowym i europejskim.

Jak socjaldemokraci powinni zareagować na zagrożenie wojną Rosji?

Większość różnic dotyczyła postrzegania zagrożenia rosyjską agresją wojenną wobec Ukrainy w poszczególnych państwach. Polska, która graniczy bezpośrednio z Rosją i Ukrainą, czuje się bardziej dotknięta tym problemem niż Francja, która jest znacznie bardziej oddalona geograficznie. W związku z tym Polska postrzega potrzebę podjęcia działań jako bardziej pilną niż państwa położone na zachodzie. Niemniej jednak coraz więcej krajów europejskich coraz częściej doświadcza hybrydowych ataków na swoje systemy cyfrowe i infrastrukturalne. Uczestnicy opowiedzieli się za dalszym konsekwentnym wsparciem Ukrainy – finansowym, militarnym, a także w odbudowie po wojnie. Zgodzili się, że socjaldemokratyczna odpowiedź na działania Rosji musi być zdecydowana i jasna. Bezpieczeństwo wspólnej Europy musi być stawiane ponad partykularnymi interesami poszczególnych państw. Siły postępowe muszą działać na rzecz tego, aby polityka europejska nie była nawet pośrednio wpływana przez Rosję. Jednym z najważniejszych zadań w tym zakresie jest przywrócenie poczucia przynależności wśród Europejczyków i wzmocnienie europejskiej autonomii – między innymi w obszarach obronności, zwalczania wpływów zewnętrznych w przestrzeni cyfrowej i zaopatrzenia w leki.

Praworządność, odporne demokracje i sprawiedliwa transformacja energetyczna

W Polsce, Niemczech i Francji obserwujemy obecnie wzrost siły antydemokratycznych i populistycznych ugrupowań. Przykład Polski pokazuje, że nawet przy demokratycznym rządzie przywrócenie praworządności może być trudne. Socjaldemokraci powinni zatem nieustannie angażować się w umacnianie istniejących demokratycznych instytucji kontrolnych oraz wolności prasy poprzez demokratyczną regulację mediów. Również regulacja przestrzeni cyfrowej stanowi wyzwanie, któremu najlepiej stawić czoła wspólnie. Potrzebna jest wspólna, spójna narracja przeciwko prawicy oraz większa współpraca między krajami europejskimi. Siły postępowe powinny bardziej angażować się w obszarze edukacji i reprezentować wartości socjaldemokratyczne w debacie publicznej.

Również w kontekście sprawiedliwej transformacji należy położyć większy nacisk na perspektywę postępową. Pomimo różnych priorytetów i problemów związanych z transformacją energetyczną i polityką przemysłową nie ma wątpliwości, że nie można tracić z oczu wymiaru społecznego, a w szczególności ochrony miejsc pracy. Na drodze do neutralności klimatycznej i transformacji energetycznej niezbędna jest infrastruktura społeczna, celowo wykorzystywane środki pomocowe i środki ochronne. Warto również przenieść decyzje dotyczące szczególnie istotnych gałęzi przemysłu, takich jak hutnictwo stali i aluminium, lub przynajmniej debatę na ten temat, na szczebel unijny.

Co dalej?

Podczas wydarzenia francuscy, niemieccy i polscy socjaldemokraci mieli okazję poznać się nawzajem i nawiązać bezpośrednie kontakty. Format ten ma być kontynuowany w nadchodzących latach i przekształcony w stałe forum wymiany i koordynacji. W ten sposób FES pozycjonuje się jako platforma dla progresywnej polityki i solidarności w Europie.